Vajinismusta Hangi Tedavi Stratejileri Mümkündür?
Genital muayene anatomi ve cinsel fonksiyon hakkında bilgi sağlayabilir ve pelvik taban kasılması ve gevşeme egzersizlerini öğretmek için kullanılabilir.Varsa organik patoloji tedavi edilmelidir.
İlerleyici geveşeme anksiyeteyi takip ve tedavi etmek için kullanılmaktadır ve kadınlar bir parmak ya da
çalıştırıcı sokulmasından önce bunu kullanmalıdır.Kas gevşeme tedavinin son literatür derlemesi bunun faydalı olduğunu göstermektedir ,ancak bunun nasıl çalıştığına dair açık bir anlayışımız yoktur.Faydaları artan kontrol hissi ve değişen düşünmenin bir sonucu olabilir.
Desensitizasyon kadının vajinasına dereceli vajinal çalıştırıcılar sokarak zamanla anksiyetesinin üstesinden geldiği bir
süreçtir.En küçük şeyle başlayarak penis boyutlarındaki bir şeyin rahatlıkla sokulmasına kadar daha büyük vajinal çalıştırıcılar sokar.Sokma çalışması kullanılarak yapılan kısa süreli tedavi (2-15seans)etkili gibi görünmektedir,sonuç ölçütü penetrasyonlu ilişkidir. Bir Cochrane sistematik derlemesi kontrolsüz araştırmalar ve vaka dizilerinde %72 -100 başarı bildirmiştir.Sistematik desensitizasyonun kullanılmasını önermek için sınırlı kanıt olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu vajinismus vajinusmus tedavisinin etkinliğini araştıran küçük bir araştırma desensitizasyonun iki türünü karşılaştırmış ve 44 hastadan 43nün ilişkiye girdiğini bildirmiştir.İki tedavi grubu arasında farklılıklar bildirilmemiştir.
Yakın zamandaki yaşam boyu vajinismusu olan kadınlarla yapılan iyi dizayn edilmiş randomize kontrollü tedavi sonuç çalışması bekleme listesi kontrol grubunu kognitif davranışsal grup terapisi yada bir terapist tarafından telefonda verilen bilgilendirici literatür ve sınırlı destek ile karşılaştırmıştır.Koital olmayan penetrasyon her iki tedavi grubunda iyileşmiştir üç aylık tedavinin sonunda %79 u vajinasına bir parmağını sokabilirken aynı oran kontrol grubunda %36 dır. Bu oran takip sırasında düşmüştür.Ancak başlangıçtaki %30 dan anlamlı ölçüde daha yüksek oranda kalmıştır.Bir yılda grup terapisi katılımcılarının %21 i ve sınırlı destek grubunun %15 i başarılı cinsel ilişki bildirilmiştir.
Diğer klinik yaklaşımlar daha çok gözleme dayalı küçük çalışmalara vaka raporlarına ve anekdotlara dayalı kanıtlara dayanmaktadır.Bunlar arasında biyofeedback fizyoterapi hipnoterapi vajina içinde uygulanan topikal lidokain ve antideprasanlar bulunmaktadır.İntravenöz diazepamın bu kadınlarda ilişkiyi kolaylaştırdığı bildirilmiştir ,ancak uzman görüşü bunu tavsiye etmez.
Pelvik taban disfonksiyonunun takip ve tedavisi için botilinum nörotoksinle ilgili son literatür derlemesi vajinismusun ?vajinusmus? un tedavisinde faydalı olabileceğini ortaya koymaktadır,ancak bu durum için lisans verilmemektedir. Dış sınırın toksinle bloklanması asetilkolinin serbest kalması engellenmektedir, bu durum nöromüsküler iletimi engellemektedir ve kas zayıflığına neden olmaktadır etkileri genellikle enjeksiyondan üç ila yedi gün sonra meydana gelmektedir ve üç ila dört ay sürmektedir. Diğer tedavilere yanıt vermemiş vajinismuslu ?vajinusmuslu? 24 kadındaki 3 ayrı bölgedeki puborektalis kaslara bileteral olarak botulinum toksinin enjekte edildiği (150-400U)bir açık etiket çalışmasında 18 kadın ilişkiye girmeyi başarmıştır ve bu bir yıl sürdürülmüştür. Çift kör randomize kontrollü araştırmalar ile yapılan ileri değerlendirme gereklidir. Düzenli çift cinsel terapisini vekil bir partner ile terapiyi karşılaştıran İsrail?deki küçük bir çalışma vekil terapinin 16 kadının hepsinde başarılı vajinal penetrasyonla ilişki olduğunu tespit etti. Yazarlar vekil terapinin partneri işbirliği göstermeyen hastalar için düşünülmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Erkek partnerin fosfodiesteraz inhibitörü ile yada papaverinli intrakavernozal enjeksiyonlarla tedavisi fentolaminle yada fentolamin olmadan cinsel birleşmenin yaşanmadığı evliliklerde cinsel birleşmenin gerçekleşmesi ile ilişkilendirilmiştir.
Vajinismus ?cinsel ilişkiye girememe? ,cinsel ilişkiye girilmemesi ve kadınlardaki kayda değer huzursuzlukla ilişkili olan iyi bilinen bir klinik durumdur. Bilimsel açıdan çok az ilgi çeker ve daha fazla sayıda iyi dizayn edilmiş çalışmanın yapılması gerekmektedir.
VAJİNİSMUS ?VAJİNUSMUS?TEDAVİ STRATEJİLERİ
İLERLEYİCİ RELAKSASYON
Bu belirlenen bir sırada kas gruplarının sıra ile kasılıp rahatlamasından oluşmaktadır .Örneğin ayaktan başlayarak yukarıya doğru çıkmak. Bu kadına parmağını yada vajinal çalıştırıcıları sokmasından önce öğretilir.
DESENSİTİZASYON
Bu fobinin ve anksiyete ile ilgili diğer davranış problemlerinin tedavi edilmesinde kullanılır. Hastalar durumu rahat bir şekilde tolere edebilene kadar giderek daha tehdit edici bir hal alan anksiyeteye neden olan durumlara (bu durumda büyüklüğü giderek artan vajinal çalıştırıcılar)maruz bırakılır.DUYUSAL ODAKLANMA
Bu çiftlerin anksiyetenin üstesinden gelmelerine yardımcı olmak ve fiziksel yakınlıkla ilgili rahatlıklarını artırmak için tasarlanmış bir dizi planlı dokunma aktiviteleridir. Odak noktası performanstan çok dokunmadır. İlişki ilk başta yasaklanır ve çiftler yakınlaşmadan penetrasyona doğru aşamalarda ilerlemek için ev egzersizleri yaparlar.
ELEKTROMİYOGRAFİ
Bu teknik kasların aktivasyon sinyallerini değerlendirmek ve kaydetmek için aktif ve istirahatta iken kas hücreleri tarafından üretilen elektrik potansiyelini tespit eden bir elektromiyograf kullanmaktır.
BİYOFEEDBACK
Bu teknikte kadın pelvik taban kaslarını ne zaman aktive ettiğini belirlemesine yardımcı olan küçük vajinal bir probun üzerindeki yüzey elekrotları ile kas aktivasyonunu ölçen elektromiyografi yi kullanır. Fizyoterapistler bunu pelvik kas egzersizleri ile birlikte önerebilirler. Biyofeedbackin kullanılması hakkındaki küçük vaka raporları serileri çiftlerin bu metodu kullanarak penetrasyonlu ilişkiyi başarabildiğini tespit etmiştir.
HİPNOTERAPİ
Hipnoz tetiklenen artan relaksasyon durumu ve kişinin belirli davranışları değiştirebilecek önerilere açık olduğu sırada değişen bilinç durumudur. Sekiz kadın üzerinde yapılan gözleme dayalı son bir çalışma bunun cinsel ağrının tedavisi için faydalı olduğunu tespit etmiştir. Hipnoterapi grubu ile tedavi edilen altı kadında başarılı sonuçlar elde edilmiştir.